Glossary
- A -
Antidepresanlar
Antidepresan depresyon tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs) yaygın antidepresan türlerinden biridir ve genellikle doktorların ilk tercihidir. Sitalopram, essitalopram, paroksetin, fluoksetin ve setralin gibi ilaçlar bu gruba girer. Diğer bir antidepresan grubu trisiklik antidepresanlardır ve amitriptilin, klomipramin, dibenzepin ve doxepine bu gruba giren ilaçlardır.
Anksiyete bozukluğu
Anksiyete bozukluğu günlük yaşamı olumsuz etkileyen şiddette anksiyete ile karakterize bir ruhsal bozukluktur. Bazı depresyon hastalarında görülen semptomlar aynı zamanda anksiyete bozukluğuyla örtüşür, ancak pratikte bütün depresif kişiler anksiyete bozukluğunun bazı semptomlarını sergiler. Aşırı kaygı, diken üstünde hissetme, kalp çarpıntısı ve bulantı anksiyet semptomları arasındadır.
Anksiyolitikler
Anksiyolitikler anksiyeteyi hafifleten ilaçlardır. Çoğu benzodiyazepin denilen gruptandır. Dört ile altı hafta arasındaki kullanımı bağımlılığa neden olduğu için kısa süreli kullanımı önerilmektedir. Davranışlar üzerindeki olumsuz etkileri daha çok yaşlı kişilerde görülür.
- B -
Bipolar Bozukluk
Duygu durumun depresyon, mani ya da hipomani arasında değişmesi ile karakterize bir mental bozukluktur. Bu durum manik depresyon olarak adlandırılmaktaydı (‘hepsi’ tablosundan ‘depresyonun alt türleri’ bölümüne bakınız)
- D -
Distimi
Distimi majör depresyondan daha hafif olan kronik bir depresyon türüdür. Yıllarca sürebilir. Distimi kişiyi işlevsizleştirmede de onları normal işlevsellikten ve iyi hissetmekten alıkoyar (hepsi’ tablosundan ‘depresyonun alt türleri’ bölümüne bakınız). Distiminin kronik doğası nedeniyle hastalar ‘her zaman böyle olacağım’ ya da ‘işte ben böyle biriyim’ gibi ifadeler kullanmaya eğilimli olabilir.
Duygu durum dengeleyiciler
Bipolar bozukluklar spektrumundaki depresyon türlerinin tedavisinde kullanılan ilaç türüdür. Lityum ve epileptik nöbetlerin tedavisinde kullanılan antikonvülsanlar denilen çeşitli ilaçları içerir.
- E -
Elektrokonvulsiv Terapi
Ağır depresyon vakalarında etkili olabilecek bir tedavi türüdür ve elektrik akımı kullanılır. Güvenli ve acısız bir yöntemdir. İlaç ve terapinin etkili olmadığı depresyon için etkili olabilmektedir.
- H -
Hipomani
Maninin daha hafif bir formudur. Hipomani semptomları yüksek duygu durum, artan aktivite, azalan uyku ihtiyacıdır.
- M -
Majör Depresyon
Depresyonun en tipik türüdür, en az iki hafta sürer ve gündelik yaşamı olumsuz etkiler. Üzüntü, haz kaybı, düşük enerji, tükenmişlik ve çaresizlik gibi semptomlara neden olur.
Mani
Bipolar bozukluğun bir evresidir. Anormal düzeyde yüksek duygu durum görülür ve öfori, sınırsızlık, uykusuzluk, hızlı konuşma, risk alma ve libido artışı ile karakterizedir. Ekstrem vakalarda mani, halüsinasyonları ve psikotik semptomları tetikler. Kişinin hastanede bakım görmesini gerektirecek kadar aşırı bir düzeye gelebilir. Hafif formuna hipomani denir.
- N -
Nörotransmitter
Beyinde bulunan kimyasal maddedir. Serotonin ve norepinefrin bunlar arasında yer alır ve beyin hücreleri arasında mesaj iletimini sağlar. Depresyonu tedavi eden ilaçlar genellikle bu kimyasalların düzeyini değiştirir.
- P -
Panik Atak
Panik atak, fiziksel semptomların (baş dönmesi, bulantı, göğüs sıkışması ve çarpıntı) eşlik ettiği ani ve yoğun kaygı ve korku duygusudur. Gerçek bir tehlike tarafından tetiklenmez. Anksiyete bozukluklarının çoğunda panik ataklar görülür, depresyonda görülebilir.
Postanal (doğum sonrası) depresyon
Doğum yapan kadınlarda görülen depresyon formudur. Yeni anneler doğum sonrası 2-5 günlerde görülen ve annelik hüznü denilen kısa süreli hafif depresif duygu durumu deneyimlerler. Ancak bazıları tedavi ve duygusal destek gerektiren daha ciddi bir depresif epizod yaşarlar.
Psikiyatrist
Mental bozukluk tanısı ve tedavisi alanında uzmanlaşan doktor. Doktor oldukları için ilaç yazabilirler ancak bazıları psikoterapiyi kullanmaktadır.
Psikolog
Psikologlar araştırma, öğretme, danışma ve terapi gibi birçok farklı alanda çalışabilen profesyonellerdir. Klinik psikologlar, terapi alanında uzmanlaşan psikologlardır. Klinik psikologlar depresyon ve anksiyete bozuklukları gibi tipik olarak psikoterapinin kullanıldığı mental ve duygusal tedavi alanında uzmanlaşır ve eğitim alır.
Psikoterapi
Psikoterapi mental ve duygusal bozuklukların bir terapist ile konuşarak tedavi etme yöntemidir. Konuşma terapisi olarak da adlandırılır.
- U -
Unipolar Depresyon
Majör depresif bozukluğun bir diğer adıdır. Unipolar depresyon terimi bozukluğu bipolar bozukluk bağlamında görülen depresyon ya da depresif epizodlardan ayırmak için kullanılır.
Uyum bozukluğu
Kişinin evlilik durumu, işsizlik, yas gibi stresörlere bağlı olarak yaşadığı depresyon ya da kaygı
iFightDepression aşağıdaki kuruluşlar tarafından finanse edilmiş ve yürürlüğe konulmuştur:
